W ramach obchodów stulecia utworzenia Związku Polaków w Niemczech oraz 90. rocznicy powstania Polskiego Gimnazjum w Bytomiu, przed budynkiem Miejskiej Biblioteki Publicznej im. prof. Władysława Studenckiego na placu Jana III Sobieskiego 3 prezentowana jest wystawa plenerowa „Jesteśmy Polakami! Związek Polaków w Niemczech” przygotowana przez Instytut Pamięci Narodowej.

 

Wystawa jest częścią ogólnopolskiego projektu zrealizowanego przez Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku wraz z Oddziałami IPN w Katowicach, Wrocławiu, Poznaniu, Szczecinie oraz Delegaturami w Opolu i Olsztynie, na który składa się wystawa główna oraz siedem wystaw regionalnych. Każda część regionalna prezentuje dzieje organizacji na danym terenie. Wystawa prezentowana w Bytomiu w części pierwszej przedstawia najważniejsze informacje dotyczące genezy powstania Związku Polaków w Niemczech, działalności, struktur oraz działaczy, a także represji wobec członków Związku tuż przed wybuchem II wojny światowej oraz w trakcie jej trwania. Część regionalna przygotowana przez Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN w Katowicach prezentuje działalność organizacji na terenie Górnego Śląsku, który na mocy traktatu wersalskiego w latach 1922 - 1939 znajdował się w granicach Niemiec. Na dwunastu panelach wystawienniczych przedstawiono najważniejsze informacje dotyczące liczebności Polaków na tym terenie, specyfiki regionu, działaczy, a także działalności gospodarczej, kulturalnej i oświatowej prowadzonej przez Związek. Jedna z plansz poświęcona jest dziejom Polskiego Gimnazjum w Bytomiu, które zostało uroczyście otwarte 8 listopada 1932 roku dzięki staraniom Związku Polaków w Niemczech. Była to wówczas pierwsza i jedyna szkoła średnia na terenie Niemiec z polskim językiem nauczania. Tradycje Gimnazjum Polskiego kontynuuje obecnie I Liceum Ogólnokształcące im. J. Smolenia w Bytomiu.

Autorami wystawy jest dr Paweł Warot z IPN w Gdańsku oraz Renata Skoczek z IPN w Katowicach. Na ekspozycji wykorzystano zdjęcia ze zbiorów Archiwum Państwowego w Opolu, Biblioteki Śląskiej w Katowicach, Narodowego Archiwum Cyfrowego, Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, Muzeum w Gliwicach, Muzeum w Raciborzu oraz Muzeum Miejskiego w Zabrzu, które jest partnerem wystawy.

Wystawę można oglądać do 29 listopada 2022 roku.