Adenomioza to szczególna pochodna endometriozy wrastającą w mięsień macicy. Adenomioza może, ale nie musi występować jednocześnie z endometriozą - jest ona osobną jednostką chorobową. Ogniska adenomiozy (komórki endometrium wyściełające wnętrze macicy) znajdują się wewnątrz myometrium, czyli błony mięśniowej macicy i tworzą tam różne patologiczne zmiany takie jak guzy, blizny czy przestrzenie płynowe. Adenomiozę można podzielić na dwa rodzaje: zlokalizowaną w obrębie narządów płciowych lub występująca poza nimi, na przykład w rejonie jelit lub pęcherza moczowego. Komórki endometrium wrastają w obecne tam tkanki i uszkadzają je. Adenomioza est chorobą hormonozależną, determinowaną przez estrogeny i cierpią na nią przede wszystkim kobiety w wieku rozrodczym. Po menopauzie ogniska adenomiozy samoistnie zanikają, ponieważ jajniki nie produkują już estrogenu, który jest czynnikiem aktywującym chorobę. Ostatnimi czasy adenomioza dotyka coraz młodszych kobiet. Najczęściej występującą odmianą adenomiozy jest torbielowata adenomioza macicy, w której zmiany endometrialne mają charakter torbieli. Występują one w różnych rozmiarach - od kilku milimetrów do kilkunastu centymetrów i być rozsiane po macicy, umiejscawiając się w różnych jej miejscach. Torbiele najczęściej wypełnione są makrofagami - komórkami układu odpornościowego - oraz materiałem krwiotwórczym.
Co powoduje adenomiozę?
Mimo, że choroba diagnozowana jest już od długiego czasu, przyczyny adenomiozy nadal nie są do końca znane. Najbardziej prawdopodobne jest, że przyczyny pozostają wieloczynnikowe. Podejrzewane są czynniki hormonalne (szczególną uwagę zwraca się na stężenie estrogenów, prolaktyny, FSH - hormonu folikulotropowego i LH - lutropiny, hormonu luteinizującego), immunologiczne, genetyczne i środowiskowe, takie jak na przykład palenie papierosów. Istnieje również hipoteza twierdząca, że ważną rolę odgrywa czynnik urazowy i rozwijający się następnie stan zapalny. Mowa o urazach mechanicznych takich jak przeprowadzenie cięcia cesarskiego, terminacja ciąży czy też wyłyżeczkowanie mięśnia macicy.
Adenomiozę diagnozuje lekarz ginekolog na początku przeprowadzając badanie wewnętrzne. Na obecność choroby wskazywać będzie twarda, powiększona marca, bolesna przy próbie palpacji w okresie okołomenstruacyjnym. Jeżeli pojawiają się jakieś wątpliwości, następnie przeprowadzane jest badanie USG pozwalające na zidentyfikowanie ognisk (przy adenomiozie trzon macicy przyjmuje postać niejednolitą) lub rezonans magnetyczny, który uwidacznia granicę pomiędzy endometrium a myometrium. Na ostateczne rozpoznanie adenomiozy pozwala obraz patomorfologiczny.
Jakie są objawy adenomiozy?
Charakterystyczny dla adenomiozy jest silny ból w okolicach podbrzusza oraz częste, nieregularne plamienia występujące pomiędzy miesiączkami. Co więcej, u kobiet cierpiących na adenomiozę może dojść do wydłużenia czasu trwania menstruacji nawet od ośmiu do czternastu dni, a nierzadko jest to połączone ze zwiększoną obfitością krwawień. Częsty jest również zwiększony dyskomfort przed menstruacją, który może zostać odebrany jako bardziej nasilony zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS). Niekiedy dolegliwości i skurczowy ból podbrzusza towarzyszą chorym na adenomiozę przez cały czas trwania cyklu menstruacyjnego. Te zaburzenia cyklu skutkują niedokrwistością i w konsekwencji zmniejszoną tolerancją wysiłku fizycznego, bladością powłok oraz ogólnym osłabieniem organizmu. Zdarza się jednak również, że adenomioza przebiega bezobjawowo i pacjentki nie skarżą się na nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych ani dolegliwości bólowe w okolicach macicy. Jeżeli adenomioza zajęła struktury poza układem rozrodczym, takie jak pęcherz moczowy czy jelita, pacjentka zgłasza dolegliwości bólowe w okolicach, w których występują ogniska choroby. Ból spowodowany przez adenomiozę może również promieniować na inne części ciała - plecy czy kończyny dolne. Więcej o adenomiozie dowiemy się z tego linku https://medicus.com.pl/blog/medicus-clinic/endometrioza/czym-jest-adenomioza/
