Alkoholizm to choroba, której istotą jest uzależnienie organizmu od substancji chemicznej - etanolu. Częste nadużywanie alkoholu stopniowo prowadzi do degradacji fizycznej i psychicznej. Alkoholicy, u których stadium choroby rozwinęło się w przewlekły przebieg, nie mogą już samodzielnie zaprzestać picia alkoholu, ponieważ etanol jest włączany podczas procesów biochemicznych organizmu. Połączenia neuronowe są zaburzone, aktywność umysłowa pogarsza się, pojawiają się zaniki pamięci, zaburzone jest myślenie. Występują organiczne zaburzenia mózgu, w których nasilone są negatywne cechy charakteru, co bardzo utrudnia mieszkanie w jednym domu z alkoholikiem. Czy można coś temu zaradzić i leczyć alkoholizm bliskiej osoby, jeżeli nie wyraża ona na to zgody? Tak, ale tylko sąd może zadecydować o przymusowym leczeniu odwykowym.
Jak leczyć alkoholika bez jego zgody?
Lekarze często nazywają alkoholową marskość wątroby przyczyną śmierci chronicznego alkoholika. To wątroba ponosi ciężar upojenia alkoholowego. Funkcją wątroby (jedną z głównych) jest detoksykacja, czyli neutralizacja toksyn. Z tego powodu wątroba za pomocą enzymów rozkłada alkohol i już w postaci nieszkodliwych produktów jest wydalana z organizmu za pomocą nerek. Zdają sobie sprawę z tego członkowie rodziny alkoholika i dążą do tego, aby poddał się on leczeniu odwykowemu w ośrodku leczenia alkoholizmu. W Polsce takie leczenie alkoholika jest dobrowolne i nie można zmusić osoby uzależnionej do poddania się kuracji. Czy nic nie można zrobić, aby pomóc alkoholikowi i sobie?
Można, dzięki ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z 1982 roku. Jak skorzystać z jej zapisów i wysłać męża czy żonę uzależnionych od alkoholu na przymusowy odwyk? Rodzina może wystąpić z wnioskiem o skierowanie alkoholika na leczenie bez jego zgody do Gminnej Komisji ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Decyzję w tej sprawie podejmuje sąd rejonowy właściwy dla miejsca zamieszkania alkoholika lub gdzie aktualnie przebywa. Ustawa zawiera wszystkie przesłanki przemawiające za skierowaniem alkoholika na przymusowe leczenie odwykowe. Ale to biegły, który zostanie powołany przez w/w komisję wydaje odpowiednią decyzję, potwierdzając, że zostały one spełnione a następnie sprawa trafia do sądu.
W jakich sytuacjach sąd orzeka o skierowaniu na przymusowe leczenie alkoholizmu?
- Deprawacja niepełnoletnich dzieci
- Nie podejmowanie pracy zarobkowej
- Rozpad rodziny
- Zakłócanie współżycia społecznego.
Czy konieczne są dowody na takie działania? Tak, może to być opinia psychologa ze szkoły dziecka, wszelkie protokoły sporządzone przez policję, zeznania świadków, pokwitowania z izby wytrzeźwień. Biegły na podstawie otrzymanych dokumentów dokonuje analizy i po stwierdzeniu zasadności wniosku kieruje sprawę do sądu. Ten organ państwowy orzeka o przymusowym leczeniu alkoholika bez jego zgody. Jak jest wykonywane takie orzeczenie? Osoba uzależniona od alkoholu otrzymuje skierowanie na leczenie w ośrodku otwartym na przykład w poradni odwykowej lub w ośrodku zamkniętym.
W każdym przypadku leczenie jest bezpłatne. Osoba uzależniona, która przebywa w ośrodku nie może wyjść z niego wcześniej niż wyznaczy to sąd. Ile czasu trwa przymusowe leczenie odwykowe dla alkoholików? Najdłuższy czas przebywania alkoholika na terapii to dwa lata. Zdarzają się przypadki, że osoba uzależniona występuje z wnioskiem o skrócenie tego okresu. Czy to możliwe? Tak, decyzję taką może wydać kierownik placówki odwykowej w oparciu o opinię biegłych, którzy potwierdzają poprawę.
Osoby z problemem alkoholowym przechodzą w ośrodku odwykowym leczenie farmakologiczne oraz biorą udział w psychoterapii. Ich stan zdrowia ulega poprawie, funkcje życiowe są przywracane do normy (na ile to możliwe). Podczas terapii psychologicznej grupowej oraz indywidualnej alkoholik zaczyna rozumieć, że ma problem i sam sobie z nim nie poradzi.
Dlaczego alkoholicy odmawiają leczenia?
Pierwsza kategoria ludzi nie szuka pomocy, bo wszystko im odpowiada. Lubią pić, czerpią przyjemność z ciągłego upojenia alkoholowego, są całkiem zadowoleni z tego stylu życia. Z reguły takie osoby nie będą myśleć o zmianie czegokolwiek, dopóki w ich życiu nie pojawią się kłopoty, tragedie lub poważne kłopoty z powodu zatrucia alkoholem.
Alkoholicy przychodzą po pomoc:
- Po utracie pracy lub groźbie utraty z powodu pijaństwa.
- Otrzymaniu ultimatum od bliskich (rozwód lub leczenie).
- Poważny uraz lub choroba z powodu z alkoholizmu.
- Odebrane prawo jazdy (pijany za kierownicą).
To właśnie krewni tej grupy alkoholików najczęściej są zaniepokojeni i zadają pytanie czy możliwe jest leczenie alkoholizmu bez zgody uzależnionego. Druga kategoria alkoholików nie szuka pomocy, ponieważ boją się ograniczenia ich praw (prawo do kierowania samochodem, prawo do broni itp.). Trzecia kategoria uzależnionych po prostu boi się lekarzy i wszelkich manipulacji medycznych (zastrzyki, zakraplacze, wszywka alkoholowa, szwy itp.). Aspołeczne zachowania, konflikty rodzinne, brak pieniędzy, trauma i towarzyszące im ostre choroby przewlekłe – to wszystko sprawia, że to krewni szukają pomocy medycznej i prawnej.
