W Operze Śląskiej odbyło się w piątek, 16 czerwca 55. Zgromadzenie Ogólne Śląskiego Związku Gmin i Powiatów, któremu towarzyszyła konferencja prasowa poświęcona monitoringowi finansów samorządu terytorialnego w województwie śląskim.
W zgromadzeniu udział wzięli: wicemarszałek Województwa Śląskiego Anna Jedynak, prezes Związku Miast Polskich Zygmunt Frankiewicz, pełnomocnik zarządu ZMP Marek Wójcik, a także prezydenci, burmistrzowie, starości i wójtowie miast zrzeszonych w Śląskim Związku Gmin i Powiatów oraz goszczący w Polsce merowie kilku ukraińskich miast.
Podczas zgromadzenia omówione zostały tematy związane ze środkami unijnymi, kwestiami finansowania samorządów, planowania przestrzennego, zmianami legislacyjnymi na szczeblu krajowym i samorządowym, nowelizacja prawa górniczego czy oświatowego.
O finansach śląskich miast
W konferencji prasowej, która odbyła się przed Zgromadzeniem brali udział: prezydent Mariusz Wołosz, Piotr Kuczera - prezydent Rybnika i przewodniczący Śląskiego Związku Gmin i Powiatów, Barbara Bandoła - starosta pszczyńska, Anna Grygierek - burmistrzyni Strumienia oraz Tomasz Sadłoń wójt gminy Psary.
Podczas piątkowej konferencji przedstawiona została analiza sytuacji finansowej śląskich gmin i powiatów opracowana na zlecenie ŚZGiP w kontekście licznych i częstych zmian w polityce fiskalnej państwa dotykającej m.in. samorządów.
W Raporcie ŚZGiP czytamy m.in. że bez zmian systemowych, dotyczących wzrostu bieżących dochodów własnych miast w kolejnych latach znacznej części samorządów grozi recesja, a w części przypadków nawet ryzyko utraty płynności finansowej. Po wykonaniu budżetu z 2022 roku wyraźnie widać poziom ryzyka, związany z „rozjeżdżaniem się” rosnących ponadinflacyjnie wydatków i malejących dochodów.
Sytuacja finansowa Bytomia
O aktualnej sytuacji finansowej miasta na prawach powiatu mówił prezydent Mariusz Wołosz. W swoim wystąpieniu zwracał uwagę na rosnące z każdym rokiem wydatki związane z bieżącym funkcjonowaniem miasta przy spadających dochodach gminy.
- W takiej dynamicznej rzeczywistości planujemy i staramy się spinać budżet. Przy rosnących wydatkach bieżących, będących skutkiem inflacji i wzrostu cen energii, wzrostu pensji minimalnej, jest to bardzo trudne - mówił prezydent Mariusz Wołosz.
Bytomia, jak również innych miast, o których była mowa podczas spotkania, nie ominęły perturbacje związane z wprowadzonymi w Polsce zmianami legislacyjnymi w PIT.
- Pomimo zmniejszenia udziału w podatkach na kolejny rok i drastycznego wzrostu kosztów, nie zaprzestajemy finansowania zaplanowanych inwestycji, których koszty także wrastają w szybkim tempie. To jednak przekłada się na konieczność dokładania większych kwot na inwestycje niż zakładaliśmy - tłumaczył prezydent Bytomia.
Prezydent podkreślał, że w Bytomiu realizowanych jest wiele inwestycji zarówno z dofinansowaniem, jak i ze środków własnych, dlatego w budżecie liczona jest każda złotówka wydana np. na wkład własny.
- Ubytek dochodów z PIT w całym okresie obowiązywania nowych przepisów podatkowych, tj. w latach 2019-2023 szacuje się na poziomie 205 mln zł. Za tę kwotę można byłoby wybudować np. 68 rolkowisk lub 5 nowych lodowisk lub 13 nowych przedszkoli - mówił prezydent Mariusz Wołosz.
Edukacja niedoinwestowana
Wydatki na oświatę to lwia część bytomskiego budżetu i zarazem jedno z najważniejszych zadań samorządu. Z roku na rok na realizację zadań edukacyjnych z budżetu miasta przeznaczamy coraz więcej pieniędzy.
Subwencja oświatowa nie wystarcza na pokrycie wszystkich wydatków oświatowych ponoszonych przez samorząd, dlatego co roku gmina musi współfinansować oświatę z dochodów własnych.
- W ciągu ostatnich 5 lat gmina dopłaciła do edukacji pół miliarda złotych. Tylko w ubiegłym roku luka oświatowa do pokrycia przez samorząd wyniosła ponad 148 mln zł - podsumowuje prezydent.
Przypomnijmy, że celem Śląskiego Związku Gmin i Powiatów jest integracja na płaszczyźnie regionalnej śląskich gmin i powiatów, wspieranie i promocja samorządności lokalnej, kształtowanie wspólnej polityki samorządów lokalnych i lobbingu samorządowego, wspieranie inicjatyw na rzecz rozwoju gmin i powiatów oraz profesjonalne szkolenia, doradztwo, wymiana doświadczeń i upowszechnianie modelowych rozwiązań w zakresie rozwoju lokalnego i zarządzania w gminach i powiatach. Śląski Związek Gmin i Powiatów zrzesza 132 gminy i 11 powiatów z województwa śląskiego.
