Światowy Dzień Turystyki w bytomskich schronach



„Turystyka dla wszystkich – promocja powszechnej dostępności” to hasło tegorocznych obchodów Światowego Dnia Turystyki, które odbędą się 27 września. Z tej okazji w naszym mieście będzie można zobaczyć schrony „Sosabowski” i „Träger”, które znajdują się na pl. Akademickim.

Schrony zostaną udostępnione bezpłatnie od 16.30 do 18.00, do których będą mogły wejść grupy 20-25 osobowe, a zwiedzanie każdego ze schronów zajmować będzie ok. 20 minut. Tym samym warto zaplanować sobie to wrześniowe popołudnie z historią. Na miejscu na zwiedzających będą czekać członkowie Stowarzyszenia na rzecz Zabytków Fortyfikacji „Pro Fortalicium”, którzy nie tylko oprowadzą po schronach, ale również opowiedzą o ich ciekawej historii.

Przypomnijmy, że generał Stanisław Sosabowski oraz Augustyn i Roman Träger to żołnierze, których wspaniałe dokonania  z czasów II wojny światowej niewątpliwie zasługują na upamiętnienie. Dzięki członkom Stowarzyszenia Pro Fortalicium w dwóch bytomskich podziemnych schronach powstały izby muzealne poświęcone polskim bohaterom.

Podziemne schrony przeciwlotnicze typu LSD (niem. Luft-Schutz-Deckunsgraben), czyli tzw. szczeliny przeciwlotnicze znajdują się na Placu Akademickim. Schrony wybudowane prawdopodobnie w latach 1942-1943 przeznaczone były dla ludności cywilnej, a każdy z nich – mimo że nie są identyczne – mogły pomieścić około 150 osób. Obecnie schrony są pod opieką Stowarzyszenia Pro Fortalicium.

Dlaczego właśnie te postacie zostały uhonorowane przez członków Pro Fortalicium? Generał Stanisław Sosabowski był jednym z najważniejszych polskich dowódców II wojny światowej, w tym twórcą  1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej, która w 1944 r. walczyła pod Arnhem. Warto dodać, że Sosabowski służył na Górnym Śląsku w 75 pułku piechoty w Chorzowie w latach 1927 – 1928, gdzie był dowódcą I batalionu 75 pp w Rybniku. Należy przypomnieć, że 75 pp był następcą 1 Pułku Strzelców Bytomskich, w którym służyło setki mieszkańców Bytomia i powiatu bytomskiego, walczących między innymi w wojnie polsko – bolszewickiej czy III powstaniu śląskim.

W drugim ze schronów na Placu Akademickim upamiętnione zostały dwie bardzo ważne postacie związane z Bytomiem -  Augustyn i Roman Träger. Augustyn Träger /mieszkający w Bytomiu/ oraz urodzony również w naszym mieście jego syn Roman szczególnie zasłużyli się podczas II wojny światowej. To dzięki ich bohaterstwu alianci dowiedzieli się o bazie na wyspie Uznam /niemieckie Peenemünde/, gdzie nazistowscy naukowcy prowadzili badania nad tajną bronią – pociskami V1 i V2. Dzięki przekazaniu do Londynu planów tajnej niemieckiej bazy na Peenemünde Brytyjczycy mogli dokonać bombardowania, tym samym nie dopuszczając do szybszej produkcji niemieckich pocisków V1 i rakiet V2. W ten sposób być może obydwaj zmienili bieg II wojny światowej.

O Światowym Dniu Turystyki:
Święto zostało ustanowione w 1979 roku z inicjatywy Światowej Organizacji Turystyki działającej z ramienia ONZ. Obchody mają kształtować społeczną świadomość dotyczącą znaczenia i roli turystyki we współczesnym świecie, zarówno w aspekcie kulturowym, politycznym i gospodarczym. Co roku organizatorom towarzyszy inne hasło przewodnie, na przykład: „Turystyka wzbogaca” (2006) czy też „Turystyka odpowiedzią na wyzwanie zmian klimatycznych i globalnego ocieplenia” (2008).

Z kolei od 1998 roku inne państwo zobowiązuje się do przewodniczenia obchodom. Właściwie każdemu rządowi zależy na turystycznej atrakcyjności i przyciąganiu gości z całego świata. W przypadku niektórych krajów biznes turystyczny jest bardzo istotnym źródłem wpływów do budżetu – tak jest na przykład w Grecji, Hiszpanii czy Włoszech. Jak się okazuje, to właśnie Europa stanowi światową mekkę turystyki – w 2011 roku przywitała pół miliarda podróżnych. Najczęściej odwiedzanymi państwami w skali globalnej są zaś Francja, Stany Zjednoczone i Chiny.

Liczba turystów stale rośnie, głównie ze względu na nieustannie zwiększające się możliwości swobodnego (i niedrogiego) przemieszczania. Dawniej, zwłaszcza w XVII i XVIII wieku popularny był w Europie tzw. Grand Tour, czyli podróż, w którą wyruszali arystokraci i intelektualiści w celu nabrania dobrych manier, obycia w świecie sztuki i kultury oraz wyrobienia gustu artystycznego. Grand Tour odbyli między innymi Monteskiusz, Lord Byron, Wolfgang Amadeusz Mozart czy Stanisław August Poniatowski. Za współczesny odpowiednik Grand Tour uważa się dziś niekiedy tzw. „gap year”, czyli rok przerwy (zwykle) po szkole średniej, który poświęca się na zwiedzenie świata (zwykle przed rozpoczęciem studiów).

Autor: Tomasz Sanecki
Zdjęcia: Archiwum UM Bytom/Hubert Klimek