Był jednym z ojców niepodległego państwa polskiego, należał do najważniejszych polityków okresu międzywojennego w Polsce, przyczynił się do przyłączenia części Górnego Śląska do odrodzonej Rzeczpospolitej w 1922 roku. Mowa o Wojciechu Korfantym. Z okazji 150 rocznicy jego urodzin bytomska młodzież uczciła wielkiego Polaka i zasłużonego syna ziemi śląskiej, biorąc udział w sesji popularnonaukowej. Kwiaty pod tablicą upamiętniającą Wojciecha Korfantego na budynku przy ul. Gliwickiej złożył prezydent Bytomia Mariusz Wołosz.
.jpg?1681972966704 "Wojciech Korfanty, poseł. Fotografia portretowa, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, sygnatura: 1-A-560-2")
- Bytom zawsze pamiętał o Wojciechu Korfantym, któremu zawdzięczamy przyłączenie części Górnego Śląska w 1922 roku do odrodzonej Polski. To właśnie w naszym mieście pełnił funkcję Polskiego Komisarza Plebiscytowego i tutaj ogłosił decyzję o wybuchu III Powstania Śląskiego - mówi prezydent Bytomia Mariusz Wołosz. - Cieszę się, że bytomska młodzież pamięta o jednym z najbardziej zasłużonych synów ziemi śląskiej, jakim był Korfanty - podkreśla prezydent Mariusz Wołosz.
Sesja popularnonaukowa w 150. rocznicę urodzin Wojciecha Korfantego
Prelekcje historyczne poświęcone życiu i działalności Wojciecha Korfantego, wystawa Instytutu Pamięci Narodowej, a także występy artystyczne zespołu z Młodzieżowego Domu Kultury nr 1 i Szkoły Podstawowej nr 26 w Bytomiu oraz konkurs związany z postacią Wojciecha Korfantego. Tak bytomscy uczniowie uczcili 150 rocznicę urodzin Wojciecha Korfantego. Podczas prelekcji uczniowie wysłuchali m.in. wykładów na temat działalności Korfantego w czasie akcji plebiscytowej na Śląsku, jego roli w powstaniach śląskich oraz działalności politycznej w odrodzonej Polsce.
Warto dodać, że podczas sesji popularnonaukowej odbył się także finał konkursów: wiedzy, plastycznego, fotograficznego i multimedialnego, poświęconych Wojciechowi Korfantemu - zobacz laureatów konkursów w poszczególnych kategoriach
Na zakończenie sesji i uroczystości związanych ze 150 rocznicą urodzin Korfantego uczniowie przeszli na bytomski Rynek a następnie ul. Gliwicką, gdzie wspólnie z prezydentem Bytomia Mariuszem Wołoszem złożyli kwiaty pod tablicą upamiętniającą Wojciecha Korfantego, Polskiego Komisarza Plebiscytowego i dyktatora III Powstania Śląskiego w 1921 roku.
Organizatorami wydarzenia byli: Śląski Oddział Towarzystwa Opieki nad Zabytkami z siedzibą w Bytomiu, Szkoła Podstawowa nr 51 z Oddziałami Integracyjnymi w Bytomiu oraz Towarzystwo Miłośników Bytomia, zaś patronat nad wydarzeniem objął prezydent Bytomia Mariusz Wołosz.
Syn ziemi śląskiej, poseł, komisarz, wicepremier
Wojciech Korfanty urodził się w 1873 roku w niewielkiej osadzie Sadzawka /obecnie Siemianowice Śląskie/ w rodzinie górniczej. Ukończył czteroklasową szkołę ludową, gimnazjum w Katowicach. Działalność Korfantego zwróciła uwagę władz, które relegowały go z gimnazjum na kilka miesięcy przed maturą. Mimo to, zdał ją eksternistycznie, po czym rozpoczął studia na politechnice w Charlottenburgu, gdzie zaczął współdziałać z polskim ośrodkiem studenckim.
W 1896 roku przeniósł się na Wydział Prawny i Ekonomiczny Uniwersytetu Wrocławskiego. Tam związał się z tajnym Związkiem Młodzieży Polskiej „Zet”. Korfanty organizował wycieczki do polskich miast, kolportował tajne pisma oraz zaczął się udzielać publicznie, atakując m.in.: podczas zjazdu polskich towarzystw w Bytomiu antypolskie stanowisko posłów centrowych.
W 1901 roku Wojciech Korfanty przeniósł się do Berlina, gdzie ukończył studia na Uniwersytecie Berlińskim oraz został członkiem Ligi Narodowej, rozpoczynając współpracę z Romanem Dmowskim. W tym samym roku został także współredaktorem pisma „Górnoślązak”. W 1902 roku za publikację artykułów „Do Niemców” oraz „Do moich braci Górnoślązaków” został skazany na cztery miesiące więzienia i osadzony we Wronkach. Korfanty mimo procesu i skazania zyskał popularność, która przełożyła się na zdobycie w 1903 roku mandatu do Reichstagu i pruskiego Landtagu.
Wstępując do Koła Polskiego, aktywnie rozpoczął działalność na rzecz poprawy życia Polaków, przywrócenia języka polskiego w szkołach, sądach i urzędach, równouprawnienia Polaków w życiu politycznym oraz zaprzestania dyskryminacji Polaków. Szczególnie Korfanty zasłynął z wystąpienia w Reichstagu 25 października 1918 roku, kiedy zażądał powrotu etnicznych ziem polskich, w tym Górnego Śląska do odradzającej się Polski.
Na czele Polskiego Komisariatu Plebiscytowego i III powstania śląskiego
Odzyskanie przez Polskę niepodległości 11 listopada 1918 roku było dopiero początkiem walki o kształt jej granic. Włączył się w nią aktywnie Wojciech Korfanty, który w latach 1918-1919 był członkiem Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej w Poznaniu, a 20 lutego 1920 roku decyzją Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego został mianowany Polskim Komisarzem Plebiscytowym.
Po niekorzystnym dla Polski wyniku plebiscytu na Śląsku stanął - jako dyktator - na czele III powstania śląskiego w maju 1921 roku. Decyzja o jego rozpoczęciu zapadła w murach hotelu „Lomnitz” w Bytomiu, a Korfanty podjął ją 30 kwietnia podczas spotkania z dowódcami wojskowymi.
Efektem III powstania śląskiego była 20 października 1921 roku decyzja Rady Ambasadorów wielkich mocarstw, która zatwierdziła podział Górnego Śląska.
Działalność polityczna w odrodzonej Polsce
Zjednoczenie w 1922 roku części Górnego Śląska było bez wątpienia sukcesem politycznym Wojciecha Korfantego, który dwukrotnie był kandydatem na stanowisko premiera rządu, jednak wobec sprzeciwu Józefa Piłsudskiego, musiał ustąpić. W kolejnych latach Korfanty nadal działał aktywnie politycznie. Był posłem na Sejm RP, Sejmu Śląskiego, a także piastował ważne funkcje państwowe - był wicepremierem w rządzie Wincentego Witosa oraz członkiem Komisji Parlamentarnej i Komisji Spraw Zagranicznych.
Sytuacja Wojciecha Korfantego diametralnie zmieniła się w 1926 roku. Jako przeciwnik Piłsudskiego potępił przewrót majowy, za co był atakowany przez nowy rząd sanacyjny, czego dowodem było jego aresztowanie w 1930 roku i osadzenie w twierdzy brzeskiej. Po zwolnieniu powrócił na Górny Śląsk, jednak wobec dalszych ataków sanacji i jako przeciwnik polityczny wojewody śląskiego Michała Grażyńskiego, zmuszony został do emigracji. Wyjechał do Czechosłowacji, a następnie do Francji. Na emigracji Korfanty współtworzył Front Morges /porozumienie działaczy centrowych/ razem z gen. Władysławem Sikorskim, Ignacym Paderewskim i Wincentym Witosem.
W kwietniu 1939 roku po wypowiedzeniu przez Niemcy paktu o nieagresji z Polską, Wojciech Korfanty zdecydował się powrócić potajemnie do kraju. Został jednak ponownie aresztowany i osadzony w więzieniu na warszawskim Mokotowie, z którego zwolniono go z powodu ciężkiej choroby w lipcu 1939 roku. Wojciech Korfanty zmarł w Warszawie 17 sierpnia. Pochowany został w Katowicach, a jego pogrzeb przekształcił się w manifestację ludności Górnego Śląska, która w ten sposób wyraziła poparcie dla prowadzonej przez Korfantego polityki niepodległościowej i walki o przyłączenie Śląska do Polski.
Zdjęcia:
Wojciech Korfanty, poseł. Fotografia portretowa, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, sygnatura: 1-A-560-2.
Korfanty Wojciech - polityk - fotografia portretowa, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, sygnatura: 18-42.
Pogrzeb posła Wojciecha Korfantego w Katowicach, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, autor: Datka Czesław, sygnatura: 1-A-566-15.
Hotel Lomnitz przy ul. Gleiwitzerstrasse 10 - Archiwum Czesław Czerwiński.
Tablica poświęcona Wojciechowi Korfantemu na budynku przy ul. Gliwickiej, fot. Tomasz Sanecki.
