Nasiona soi są ważnym surowcem do w produkcji pasz dla zwierząt gospodarskich, a także wykorzystywane są często w przemyśle spożywczym. Nasiona zawierają dużą ilość białka i tłuszczu o wysokiej wartości odżywczej. Dodatkowo soja jest cennym przedplonem. Wpływa korzystnie na strukturę gleby, a jej resztki pożniwne są bogate w azot. W związku z powyższym soja jest jedną z chętniej wybieranych roślin bobowatych grubonasiennych uprawianych na nasiona.
Parę słów o siewie
Termin siewu soi w Polsce zależy od regionu kraju, ale przypada zazwyczaj od 20 kwietnia do 5 maja. Nasiona soi, które znajdziesz tutaj, powinny być wysiane na głębokości 3-4 centymetrów. Siew należy wykonać w momencie, gdy gleba jest dobrze ogrzana i na jego głębokości jej temperatura przekracza 8°C.
Siew w niewystarczająco mocno nagrzaną glebę może prowadzić do wydłużenia kiełkowania i wschodów, co z kolei może obniżyć wigor roślin oraz prowadzić do niewyrównania faz rozwojowych w początkowym okresie wzrostu. Wolno wschodzące rośliny są też bardziej narażone na porażenie siewek przez grzyby patogeniczne powodujące zgorzel siewek. Dodatkowo zbyt wcześnie posiana soja jest narażona na działanie wiosennych przymrozków, na które jest wrażliwa. Mogą one nie tylko hamować wzrost i rozwój roślin, ale również powodować straty w obsadzie.
Z kolei zbyt późny siew nasion soi może negatywnie wpływać na poziom plonowania i wydłużyć okres dojrzewania nasion, przez co jej zbiór może być utrudniony ze względu na niekorzystny przebieg pogody
Nawożenie i agrotechnika
Soja jest jedną z mniej wymagających roślin uprawnych pod kątem agrotechniki — zbliżonym do kukurydzy. W przypadku nawożenia mineralnego ważnej jest dostarczenie do gleby odpowiednich ilości potasu i fosforu. Nawóz azotowy w praktyce rolniczej bardzo rzadko jest stosowany w soi, może ona sama wiązać azot z powietrza. Jeżeli jest podawany to w postaci nawozu wielkoskładniowego npk w zespole uprawek przedsiewnych.
Stosowanie środków ochrony roślin jest ograniczone do zabiegu herbicydowego, ponieważ presja chorób i szkodników w soi jest niewielka.
Zwalczanie w soi chwastów jednoliściennych jest łatwym zadaniem, ponieważ wystarczy zastosować jeden z zarejestrowanych w niej herbicydów zawierających substancję czynną chizalopfop-p etylu lub fuazifop-p butylu.
Dużo trudniejsza jest eliminacja chwastów dwuliściennych, ponieważ soja ma bardzo wolny wzrost początkowy co stwarza optymalne warunki do rozwoju chwastów. Dlatego też zabieg odchwaszczania należy przeprowadzić możliwie szybko, najlepiej środkami o bardzo dobrym działaniu doglebowym. Wówczas rozwój chwastów zostanie szybko zahamowany, a rośliny uprawne nie będę miały zbędnej konkurencji o wodę, składniki pokarmowe oraz światło
Uprawa soi jest korzystna dla gleby, ponieważ zwiększa jej żyzność i produktywność przez poprawę struktury. Siew soi przerywa krótki płodozmian oparty o zboża, kukurydze i rzepak, wpływa to korzystnie na stan fitosanitarny gleby.
Soja jest cennym przedplonem, ponieważ jej resztki pożniwne pozostałem na polu po zbiorze soi mogą zawierać nawet do 80 kg azotu, który został związany z powietrza przez bakterie symbiotyczne — bakterie brodawkowe żyjące na jej korzeniach
Ważny jest wybór odmian
Wybór odpowiednich nasion soi ma bardzo duże znaczenie dla uzyskania dobrych plonów soi.
Nasiona soi charakteryzują się dużą zmiennością zdolności kiełkowania- w przypadku wykorzystania materiału siewnego z własnego rozmnożenia może on spaść nawet do poziomu 40%, dlatego ważne jest wybranie kwalifikowanego materiału siewnego.
Nasiona soi w stopniu kwalifikacji C1 mają przebadaną i określoną zdolność kiełkowania, która jest maksymalnie wysoka. Pozwala to na wiarygodne obliczenie normy wysiewu.
Wysoka czystość odmianowa nasion w stopniu kwalifikacji C1 umożliwia pełne wykorzystanie potencjału danej odmiany wyrażonych cechami użytkowymi. Do najważniejszych elementów związanych z przydatnością odmiany do uprawy należy zaliczyć: poziom plonowania, wysokość zawiązywania dolnego strąka, długość okresu wegetacyjnego oraz odporność na choroby i szkodniki.
Szeroki wybór odmian
Wybór odpowiedniej odmiany soi zależy od regionu, w którym będzie uprawiana, a tym samym od długości okresu wegetacji.
Odmiany soi są sklasyfikowane pod względem wczesności, na podstawie czego wyodrębniono trzy grupy:
- bardzo wczesne i wczesne (0000)
- średnio wczesne i średnio późne (000)
- późne i bardzo późne (00 i 0)
Warto również zwrócić uwagę na informację dotyczącą wysokość zawiązywania dolnego strąka, ponieważ zbyt niskie osadzenie może prowadzić do strat nasion podczas zbioru. Ustawienie kosy hedera blisko powierzchni gleby niesie ryzyko jego uszkodzenia, a tym samym obniżenia dynamiki zbioru.
Wybierając odmianę, również warto zwrócić uwagę na takie cechy jak: wczesny wigor, odporność na wyleganie i pękanie strąków, oraz kolor znamienia.
