Życiorys Apolonii Skalcowej, rozpoczyna dźwiękowy cykl opowieści o śląskich kobietach, które brały udział w powstaniach śląskich i plebiscycie. Można ich posłuchać na stronie Muzeum Górnośląskiego.

Opowieści pochodzą z książki „Zanim nastała Polska… Praca społeczna kobiet w okresie powstań i plebiscytu na Górnym Śląsku. Wybór relacji” w opr. Joanny Lusek. W książce zamieszczono wspomnienia 60 kobiet, obejmujące lata 1919-1920-1921.

Autorka podkreśla w publikacji, że kobiety w okresie powstań i plebiscytu zapamiętane zostały raczej jako bohaterki drugiego niż pierwszego planu. Ale czy tak było naprawdę? Angażowały się przecież w stowarzyszeniach i czytelniach dla kobiet, związkach sokolskich i towarzystwach śpiewaczych; były członkiniami Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska, przenosiły i ukrywały broń oraz amunicję; pracowały w strukturach Polskiego Czerwonego Krzyża na Śląsku, służąc w powstaniach jako sanitariuszki; organizowały podstawy górnośląskiego skautingu; działały charytatywnie, wspierając materialnie rodziny powstańców, czy też kwestując i zbierając żywność dla samych powstańców; prowadziły szeroko zakrojoną akcję propagandową (organizowały wiece i spotkania poparcia dla sprawy polskiej) oraz akcję kulturalną, angażując się np. w działalność teatrów ludowych (plebiscytowych).

Pracowały też aktywnie w Polskim Komisariacie Plebiscytowym w Bytomiu i w lokalnych komitetach plebiscytowych, uczyły i nauczały (w mniej lub bardziej profesjonalny sposób) języka polskiego i historii; uczestniczyły w organizowaniu przyjazdu i przyjmowaniu emigrantów, na potrzeby ich udziału w głosowaniu podczas plebiscytu.

Pierwszą kobietą, o której opowiada Muzeum Górnośląskie jest Apolonia Skalcowa, członkini Towarzystwa Śpiewu Gwiazda i Towarzystwa Gimnastycznego Sokół. Pracowała w biurze komitetu plebiscytowego w Królewskiej Hucie.

Wspomnień Apolonii Skalcowej można posłuchać wchodząc na stronę placówki – kliknij.

Muzeum Górnośląskie ma nadzieję, że w archiwach śląskich domów jeszcze kryją się niepublikowane dotąd wspomnienia bezpośrednich świadków okresu powstań i plebiscytu na Górnym Śląsku. Jeśli tak, można skontaktować się z placówką, pisząc na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.




Autor: Iwona Wronka
Zdjęcia: MGB