Zdeformowany system korzeniowy, martwica, ubytki powodujące zamieranie kory drewna, posusz, rozkład pni, a także próchnica oraz silne pochylenie drzew. To tylko niektóre wnioski z przeprowadzonej przez specjalistyczną firmę ekspertyzy dendrologicznej drzew rosnących wzdłuż ulicy Piekarskiej, gdzie trwa przebudowa torowiska tramwajowego i układu drogowego. Ze względu na bezpieczeństwo pieszych i kierowców a także z uwagi na prowadzoną inwestycję, konieczna jest wycinka obumierających i chorych drzew. Wykonawca inwestycji - firma Eurovia Polska SA - uzyskała decyzję Marszałka Województwa Śląskiego na usunięcie 37 drzew rosnących w pasie drogowym wzdłuż ul. Piekarskiej oraz nasadzenie prawie 50 sztuk nowych drzew. Decyzja została uzgodniona z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Katowicach. Pierwsze prace związane z wycinką drzew zaplanowano tuż po świętach Wielkanocnych.
- Przebudowa ulicy Piekarskiej to jedna z najważniejszych inwestycji drogowo-tramwajowych realizowanych w Bytomiu. Zależy nam na tym, żeby równolegle z prowadzeniem prac, zadbać o drzewostan wzdłuż ul Piekarskiej. Dlatego przed rozpoczęciem prac związanych z zagospodarowaniem zieleni, zleciliśmy sprawdzenie stanu fitosanitarnego drzew i przeprowadziliśmy szczegółowe badania 35 drzew rosnących wzdłuż ulicy Piekarskiej - mówi Michał Bieda, zastępca prezydenta Bytomia. - Ekspertyza potwierdziła jednoznacznie, że w pasie drogowym zdecydowana większość drzew wymaga wycięcia ze względu na zły stan i brak perspektyw na ratunek. Dendrolodzy stwierdzili, że w przypadku części drzew ze względu na ich wiek, a także m.in. zmiany stosunków wodnych i struktury gleby w ciągu najbliższych lat wystąpią procesy obumierania, co będzie skutkowało koniecznością ich usunięcia - dodaje wiceprezydent Michał Bieda.
Jakimi metodami przeprowadzono badania?
Badanie 35 drzew rosnących wzdłuż ulicy Piekarskiej zostało wykonane w lipcu 2022 roku na zlecenie Urzędu Miejskiego w Bytomiu. W trakcie prowadzonych badań przeprowadzono prace metodą wizualną, pomiary drzew umożliwiające stwierdzenie podatności drzewa na złamania oraz badania żywotności pnia z wykorzystaniem tomografu dźwiękowego.
Badania przeprowadzali doświadczeni specjaliści z zakresu dendrologii, ochrony i uprawy drzew oraz certyfikowany inspektor drzewa, a do każdego badanego drzewa przygotowany został tzw. Formularz Diagnostyki Drzewa zawierający dokładne informacje dotyczące między innymi: wysokości, obwodu, średnicy, nasady i średnicy korony drzewa oraz stopnia deformacji korony, uszkodzeń i oceny witalności drzew.
Badania przeprowadzone różnymi metodami wykazały, że zdecydowana większość z 35 drzew powinna być przeznaczona do usunięcia ze względu na obumarcie i wady pni, martwicę, próchnicę lub posusz zagrażający bezpieczeństwu przechodniów. Badania zostały zlecone, aby zweryfikować możliwość ocalenia drzew i określić sposób ich zabezpieczenia. Niestety ekspertyza jednoznaczne wskazała zasadność ich wymiany na etapie inwestycyjnym.
Co wykazały specjalistyczne badania drzew?
Z przebadanych drzew specjaliści wytypowali 29 drzew przeznaczonych do usunięcia ze względu na zły stan fitosanitarny. W toku badań stwierdzono uszkodzenia i deformację korzeni powierzchniowych oraz brak możliwości rozwoju systemu korzeniowego, posusz, ubytki w korze, obłamania, pęknięcia, zgniliznę, uszkodzenia konarów, wykrzywienie korony, stwarzające niebezpieczeństwo gałęzie wystające bezpośrednio nad jezdnią oraz uszkodzenia drzew spowodowane działalnością człowieka poprzez otarcia kory, przewody oraz sieć trakcyjną.
Podczas badań uwzględniono wiek i podatność na stres drzewa, ale również zmiany stosunków wodnych, struktury gleby oraz realizowane prace związane z przebudową układu drogowego i torowiska tramwajowego, które mają wpływ na żywotność drzew. W dokumentacji dendrologicznej podkreślono także, że część drzew mimo dobrego stanu zdrowotnego ze względu na wiek, rozmiar pnia i korony ma małe prawdopodobieństwo przetrwania po zrealizowanej inwestycji a ich pozostawienie wiązałoby się z wysokim ryzkiem.
Wycinka drzew pod kontrolą ornitologa. Po zakończeniu inwestycji nowe nasadzenia
Wydana 4 kwietnia 2023 roku decyzja Marszałka Województwa Śląskiego po uzgodnieniu z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Katowicach przewiduje usunięcie 37 drzew. Uwzględnia ona zarówno brak występowania w tym rejonie gatunków chronionych zwierząt, ptasich gniazd i budek lęgowych na drzewach oraz konieczność potwierdzenia przez ornitologa braku zasiedlenia drzew przez ptaki lęgowe w trakcie wykonywania prac związanych z wycinką. Ponadto decyzja Marszałka nakazuje wykonanie 49 nasadzeń nowych gatunków drzew, wśród których będą: wiązy holenderskie, robinia akacjowa, głóg pośredni, glediczia trócierniowa, kasztanowiec czerwony oraz klon zwyczajny lub polny.
Miejski Zarząd Dróg i Mostów już przygotował projekt nowych nasadzeń, zgodnie z którym nowe nasadzenia pojawią się na ul. Piekarskiej w rejonach ul. Powstańców Śląskich /17 sztuk wiązu holenderskiego/, Artura Grottgera /3 sztuki robinii akacjowej lub glediczji trójcierniowej/, Orląt Lwowskich /4 sztuki głogu pośredniego i 2 sztuki wiązu holenderskiego - rejon ul. Piekarskiej 80-86/, Bolesława Prusa /4 sztuki robinii akacjowej lub glediczji trójcierniowej/, al. Legionów /10 sztuk wiązu holenderskiego/ oraz w rejonie ul. Wrocławskiej i Jainty oraz pomiędzy ul. Jainty a Piłsudskiego /2 sztuki klonu zwyczajnego, 1 sztuka kasztanowca czerwonego, 4 sztuki wiązu holenderskiego oraz 2 sztuki głogu pospolitego/.
Miejski Zarząd Dróg i Mostów w Bytomiu oprócz nowych nasadzeń pracuje nad zagospodarowaniem terenów zielonych i stworzeniem również tzw. zielonych przystanków, czyli wiat przystankowych, na konstrukcji których znajduje się roślinność. To rozwiązanie nie tylko poprawia estetykę, ale przede wszystkim sprzyja retencjonowaniu wody deszczowej przez roślinność.
