Piersi królowej utoczone z drewna - nowa wystawa w CSW Kronika o kontroli ciała

Wernisaż w CSW Kronika zmienia legendę św. Agaty w dyskusję o kontroli nad kobiecym ciałem - od plastikowych lalek w „domie publicznym” po obrazy malowane w oblężonym Kijowie. Zaproszeni artyści pokazują nowe oblicza męczeństwa i siły kobiet; premiera 6 września o 19.00, wystawa dostępna do 17 października.

• Zobacz w Bytomiu: „Piersi królowej utoczone z drewna” – wystawa, która stawia sprawę wprost
• Przyjdź i sprawdź, jak bytomskie CSW rozmawia o ciele, wojnie i oporze

Zobacz w Bytomiu: „Piersi królowej utoczone z drewna” – wystawa, która stawia sprawę wprost

Centrum Sztuki Współczesnej Kronika otwiera 6 września o godzinie 19.00 wystawę zbiorową zatytułowaną „Piersi królowej utoczone z drewna”. Ekspozycja działa jak soczewka - skupia spojrzenie na mechanizmach kulturowej i społecznej kontroli nad kobiecym ciałem, inspirując się legendą św. Agaty Sycylijskiej. Publiczność może oglądać prace ponad 20 artystów z Polski i zagranicy aż do 17 października.

Legenda św. Agaty od wieków żyje na Sycylii w formie barwnej procesji, spektakularnych fajerwerków i… ciastek przypominających odcięte piersi - nawiązanie do tortur, których miała doznać męczenniczka. W Katanii obchody przyciągają ponad milion uczestników i z czasem opuściły wyłącznie wymiar religijny: kobiece organizacje wykorzystały symbolikę Agaty w kampaniach przeciwko przemocy, przekształcając wizerunek męczenniczki w symbol siły i sprawczości kobiet.

Przyjdź i sprawdź, jak bytomskie CSW rozmawia o ciele, wojnie i oporze

Kuratorzy wystawy - Agata Cukierska, Katarzyna Kalina i współpracujący z nimi Sylwester Piechura - zaprosili artystki i artystów, by rozłożyli legendę na elementy i przeanalizowali wątki odnoszące się do doświadczeń kobiet oraz represji wobec ich ciał. Jak mówią kuratorzy, projekt wpisuje się w szeroką dyskusję o miejscu, roli i zagrożeniach, przed którymi stoją kobiety we współczesnym świecie.

„Na wystawie ‚Piersi królowej utoczone z drewna’ idziemy tym tropem, odczytując biografię św. Agaty na nowo z wykorzystaniem narzędzi, jakie daje sztuka współczesna, śledząc mechanizmy kulturowej kontroli nad kobiecym ciałem. Nasza opowieść, rozpisana na głosy ponad 20 osób artystycznych z Polski i zagranicy (w tym również z Ukrainy), wpisuje się w dyskusję dotyczącą miejsca, roli i zagrożeń wobec kobiet we współczesnym świecie”

W programie znalazły się prace pokazujące różne strategie narracyjne i medialne. Duńskie artystki Sidsel Meineche Hansen i Therese Henningsen prezentują wideo „Maintenancer”, które opowiada o domu publicznym, gdzie pracownice seksualne zastąpiono „idealnymi” lalkami - obiektami zaprojektowanymi pod kątem eksploatacji, ale też wymagającymi ciągłej konserwacji i napraw, obserwowanej przez kamerę autorek. Ten materiał był już pokazywany m.in. na Biennale w Wenecji w 2022 roku.

W wystawie znajdą się też obrazy Kristiny Melnik, powstające w warunkach wojennego Kijowa; artystka maluje tam cierpiące ciała, sięgając po tradycje ikonopisu. Z kolei Karo Zacharski pokaże film „40 ml”, dokumentujący proces korekty płci autora - cięcia i operacje rozpisane jako osobista historia przemiany.

Zestaw prac jest różnorodny formalnie i tematycznie. Wśród wybranych realizacji kuratorzy umieścili obiekt Ali Savashevich „Szyjcie same”, który przywodzi na myśl połączenie szkolnego fartuszka i kolczugi; wideo austriackiej artystki Claudii Lomoschitz „Lactans”, analizujące symbolikę laktacji; oraz „Tonic Immobility” Agaty Jarosławiec, odnoszące się do tanatozy - reakcji ciała w sytuacji skrajnego zagrożenia.

Wiele prac powstało specjalnie na potrzeby wystawy w Bytomiu. Niektóre realizacje powstały we współpracy z mieszkankami regionu - m.in. z grupami Amazonek oraz podopiecznymi lokalnego ośrodka wychowawczego. W przestrzeni CSW Kronika będą też wyświetlane filmy dokumentalne: „I Am Femen” w reżyserii Alaina Margota oraz „Brainwashed: seks, kamera, władza” reż. Niny Menkes.

Wystawa prezentuje szeroki skład artystyczny. W projekcie biorą udział: Iwona Demko, Dorota Hadrian, Sidsel Meineche Hansen & Therese Henningsen, Agata Jarosławiec, Agata Konarska & Izabela Sitarska, Claudia Lomoschitz, Kateryna Lysovenko, Monika Mamzeta, Kristina Melnik, Oliwer Okręglicki, Katarzyna Perlak, Maria Plucińska, Ala Savashevich, Milena Soporowska, Małgorzata Szandała, Mariya Vasilyeva, Karo Zacharski, Agata Zbylut.

Organizatorzy informują, że projekt otrzymał dofinansowanie z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, pochodzące z Funduszu Promocji Kultury. Wernisaż odbędzie się 6 września o 19.00 w CSW Kronika; wystawa będzie dostępna dla odwiedzających do 17 października.

Na podst. UM Bytom