W 2020 roku obchodziliśmy 100. rocznicę Bitwy Warszawskiej, wydarzenia, które przesądziło nie tylko o niepodległości Polski, ale uchroniło Europę przed komunizmem. Udział w tym wspaniałym zwycięstwie nad wojskami sowieckimi, o czym wciąż wielu mieszkańców Śląska nie wie, mieli żołnierze 1. Pułku Strzelców Bytomskich. Aby upamiętnić udział Górnoślązaków oraz żołnierzy 1. Pułku Strzelców Bytomskich w Bitwie Warszawskiej, Instytut Myśli Polskiej im. Wojciecha Korfantego w Katowicach wspólnie z bytomskim historykiem Tomaszem Saneckim przygotowało pięcioodcinkowy dokument poświęcony historii pułku i jego udziałowi w Bitwie Warszawskiej w 1920 roku.
- Rocznice ważnych wydarzeń historycznych w Polsce to doskonała okazja do zaprezentowania dziejów śląskich jednostek wojskowych, które przyczyniły się do powstania wolnej Polski, jak również powrotu części Górnego Śląska do macierzy. Jedną z nich był właśnie 1. Pułk Strzelców Bytomskich - mówi bytomski historyk, Tomasz Sanecki. - Śląscy ochotnicy wykazali swoje przywiązanie do Polski walcząc przede wszystkim w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 roku, w której szczególnie odznaczyli się podczas Bitwy Warszawskiej w sierpniu 1920 roku, ale także biorąc udział w III powstaniu śląskim w 1921 roku - podkreśla Tomasz Sanecki.
5-odcinkowy dokument o historii 1. Pułku Strzelców Bytomskich
W ramach projektu przygotowany został popularno-naukowy materiał edukacyjny w postaci wykładu online zawierający wizualizację graficzną faktów historycznych powiązanych z udziałem 1. Pułku Strzelców Bytomskich w Bitwie Warszawskiej, ujmującego m.in.: ruchy wojsk, postacie, topografię, statystyki, mapy oraz najważniejsze daty i wydarzenia z dziejów pułku.
Dokument został podzielony na 5 części, w których zaprezentowano historię 1. Pułku Strzelców Bytomskich, w tym między innymi: w jaki sposób pułk ewoluował na przestrzeni czasu, ale przede wszystkim prezentuje walkę żołnierzy 1. Pułku w powstaniach śląskich, w wojnie polsko-bolszewickiej oraz Bitwie Warszawskiej. Warto dodać, że w projekcie mowa jest także o udziale żołnierzy 1. Pułku Strzelców Bytomskich w III powstaniu śląskim w 1921 roku. Ma to w tym roku, ze względu na 100. rocznicę wybuchu III powstania śląskiego szczególne znaczenie, bowiem w walkach w III powstaniu poległo 42 żołnierzy Pułku Bytomskiego.
Premiera pierwszego odcinka dokumentu miała miejsce 16 marca, a kolejne odcinki wyemitowane zostaną: 23 marca, 30 marca, 6 kwietnia oraz 13 kwietnia 2021 roku. Można je oglądać na kanale Youtube Instytutu Myśli Polskiej im. Wojciecha Korfantego
Zapraszamy do zapoznania się z historią 1. Pułku Strzelców Bytomskich i udziałem Górnoślązaków w Bitwie Warszawskiej.
1. Pułk Strzelców Bytomskich w Bitwie Warszawskiej
Przypomnijmy, że żołnierze 1 Pułku Strzelców Bytomskich w sierpniu 1920 roku walczyli w Bitwie Warszawskiej już jako 167 pułk piechoty. Wówczas otrzymali zadanie obrony przyczółków Zegrze i Dębe nad Narwią. Pułk Bytomski mając za przeciwnika III Armię Sowiecką Władysława Łazarkiewicza wykazał się ogromnym doświadczeniem i wolą walki, nie dopuszczając do przełamania linii frontu i zadając przeciwnikowi poważne straty. Wchodząca w skład III Armii - 56 Dywizja Sowiecka w czasie walk z Pułkiem Bytomskim straciła ponad 300 poległych i ciężko rannych. Tak poważne straty zmusiły ją do odwrotu z zajmowanych stanowisk, co natychmiast wykorzystała 5 Armia Polska, rozpoczynając kontratak na Nasielsk.
Z kolei postawa „Bytomiaków” pod Dębem nie pozwoliła na przełamanie frontu i okrążenie wojsk polskich znajdujących się pod Radzyminem, umożliwiając pozostającym w odwodzie oddziałom 1 i 5 Armii Polskiej na przeprowadzenie przeciwuderzenia, które przyczyniło się do odrzucenia wojsk sowieckich z rejonu przedmościa warszawskiego. Wykorzystując tą sytuację również żołnierze 167 pp rozpoczęli pościg za oddziałami sowieckimi w kierunku Pułtuska i Ostrowa, doprowadzając do zajęcia tych miast. Walki w rejonie Pułtuska i Ostrowa były ostatnimi potyczkami 167 pułku piechoty podczas wojny polsko-bolszewickiej, który wkrótce został przeniesiony do Wielkopolski, a następnie część jego żołnierze wzięła udział w III powstaniu śląskim w 1921 roku.
